Met welke criteria voorkom ik vanaf 2025 schijnzelfstandigheid?
De Belastingdienst gaat handhaven vanaf 2025
Vanaf 1 januari 2025 vervalt het handhavingsmoratorium en zal de Belastingdienst gaan handhaven op schijnzelfstandigheid (de Belastingdienst zal dan in haar correctie niet verder teruggaan dan 1 januari 2025).
Het is dus belangrijk om je als zzp'er én opdrachtgever voor te bereiden op de aanstaande handhaving; bij constatering van schijnzelfstandigheid kan de Belastingdienst in 2025 namelijk overgaan tot naheffingen en boetes.
Uiteraard wil je dat voorkomen en aan de 'veilige kant' blijven Maar hoe doe je dat?
Hoge Raad: Deliveroo-arrest
Het Deliveroo-arrest van de Hoge Raad biedt het afwegingskader om te bepalen of je een opdracht als zzp'er mag uitvoeren.
Het arrest benoemt als verduidelijking van de huidige Wet DBA een niet-uitputtende lijst van omstandigheden die in hun onderling verband moeten worden bezien om te komen tot een oordeel over de arbeidsrelatie; er is geen algemeen principe af te leiden uit het arrest. Wél tellen organisatorische inbedding en materieel gezag zwaar.
Eén van de (belangrijke) elementen die de Hoge Raad noemt (als contra-indicatie voor het bestaan van een arbeidsovereenkomst) is ''of de werkende zich als ondernemer gedraagt of kan gedragen''. Denk hierbij aan het lopen van commercieel risico, het verwerven van een reputatie, acquisitie, vervangbaarheid, onderhandelingskracht (tariefstelling o.a.) en het aantal opdrachtgevers (en duur) voor wie hij werkt of heeft gewerkt.
Wetsvoorstel VBAR
Ondertussen ligt er een concept wetsvoorstel VBAR bij de Raad van State. Het voorstel beoogt de relevante jurisprudentie te verduidelijken en een wettelijk toetsingskader te bieden.
Het wetsvoorstel VBAR neemt als beginpunt zowel criteria voor 'werknemerschap' als criteria die wijzen op 'zelfstandigheid' maar dan wel bínnen de opdracht. Het ondernemerschap van de persoon speelt een ondergeschikte rol.
De wet VBAR is echter 'slechts' in de fase van concept wetsvoorstel en zal pas op zijn vroegst (!) 2026 ingaan.
Ruimte voor zzp'ers in 2025
Gezien de 'holistische kijk' van het Deliveroo-arrest denken wij dat er voor in ieder geval hoog-tarief zzp’ers ruimte blijft om een opdracht buiten dienstbetrekking te doen.
Daarbij is wel belangrijk om jezelf en de arbeidsrelatie goed te toetsen op de criteria die zijn benoemd in het Deliveroo-arrest.
Criteria die wijzen op zelfstandigheid
In onze opvatting zijn voor hoog-tarief zzp'ers de volgende elementen van belang (ook op basis van latere rechterlijke uitspraken) om een indicatie van schijnzelfstandigheid te voorkomen:
- zorg voor een omschrijving in de overeenkomst die wijst op een 'opdracht': naast het 'tijdelijk ondersteunen van de organisatie op (bijvoorbeeld) medisch-psychiatrisch vlak', ook bijvoorbeeld de afdeling helpen een professioneringsslag te maken, etc.;
- de duur van de opdracht daaraan relateren;
- het naar naar eigen inzicht en zonder toezicht of leiding van Opdrachtgever verrichten van de overeengekomen werkzaamheden;
- zorg voor onderhandelingskracht/ gelijkwaardigheid in de opdrachtrelatie wat betreft tariefstelling, werktijden, locatie, online kunnen werken?
- mochten voor de invulling van de opdracht vaste dagen en tijdstippen noodzakelijk zijn onderbouw dit dan, bijvoorbeeld omdat men het MDO niet kan verschuiven of dat er op één specifieke dag of dagen urgente ondercapaciteit is;
- neem altijd het element 'vrije vervanging' (je mag je vrij laten vervangen) op in de Overeenkomst van Opdracht;
- bouwen aan je expertise: deze inbrengen op een plek waar die niet structureel aanwezig is is een knock-out wat betreft het inbeddingscriterium;
- vermijd zoveel mogelijk inbedding, van het werk maar ook van jou als werkende;
- geschiedenis: was je eerder bij je opdrachtgever in dienst dan geeft dat risico;
- niet meer dan 70% van je omzet in één jaar bij één opdrachtgever;
- het hebben van meerdere opdrachtgevers binnen een jaar;
- gedrag als ondernemer: bouwen aan reputatie, (eigen) acquisitie, LI-profiel, eigen visitekaartjes, website (?), etc.
- je presentatie bínnen de opdracht (denk aan eigen laptop, e-mailadres ''...(je naam).externe@..(naam instelling).nl;
- let op: ‘wezen gaat voor schijn’, de praktijk weegt zwaarder weegt dan de afspraken die op papier zijn gemaakt.